دون شک تا چند سال آینده محاسبات Cloud یا آنچه در فارسی «پردازش ابری» ترجمه شده است، به قطب اول دنیای تکنولوژی بدل خواهد شد و طولی نخواهد کشید که محاسبات و پردازش های تحت Cloud دنیای فناوری اطلاعات را در بر خواهد گرفت. پس بهتر است هرچه زودتر قدم در این دنیای ابری بگذاریم و با آن آشنا شویم.

به گزارش «تابناک» از چندی پیش که گسترش روز افزون استفاده از اینترنت و وب منجر به تحول اساسی در دنیای تکنولوژی شد و به عبارتی فناوری اطلاعات را از محوریت Offline به دنیای Online انتقال داد، مفهوم و پدیده Cloud نیز به عنوان یک مسیر ناگزیر در پیش پای دنیای فناوری قرار گرفت.

بدون آنکه در پی ریشه یابی و شناخت بیوگرافی این پدید باشیم، و خود را درگیر چیستی و ماهیت آن کنیم، باید بهاین واقعیت تلخ اذعان کنیم که متاسفانه در ایران به دلیل مشکلات عدیده در ارتباطات از جمله ضریب نفوذ اندک اینترنت و همچنین سرعت بسیار پایین ارتباطات اینترنتی که گاهی حتی عاجز از انجام امور معمول و روتین است، این پدید که بدون شک آینده فناوری اطلاعات است، هنوز به خوبی معرفی نشده و از فواید آن اطلاعات زیادی برای کاربران ایرانی بازگو نشده است.

پدیده محاسبات Cloud یا آنچه در فارسی به عنوان «پردازش ابری» معنی شده – ترکیبی که ما چندان با آن موافق نیستیم و مانند بسیاری دیگر از واژگان فناوری اطلاعات بدون در نظر آوردن ماهیت، تنها به فارسی ترجمه شده است – به شکل خلاصه عبارت است از امکان انجام هر آنچه شما به شکل Offline در رایانه ها قادر به انجام آن هستید، در دنیای Online و با قابلیت دسترسی از هر نقطه ای از جهان:

البته این تعریف بسیار تقلیل گرایانه و شاید نارسا باشد اما در اینجا مجالی برای بحث مفصل در خصوص این پدیده نیست و قصد ما معرفی راحت ترین دروازه ورود به دنیای Cloud است. یعنی Cloud Storage یا حافظه ایOnline که از هر کجا که باشید تنها با در اختیار داشتن اینترنت میتوانید به آن دسترسی پیدا کنید.

برای روشن شدن این موضوع، بهتر است به این حافظه آنلاین شبیه به یک فلش مموری یا حافظه جانبی نگاه کنید که همواره همراه شما است. با این تفاوت که هرگز گم نمیشود، از بین نمیرود و از هر نقطه ای که باشید میتوانید با اینترنت به آن و فایلهایی که روی آن ذخیره کرده اید، دسترسی داشته باشید. این حافظه میتواند برای مقاصد متفاوت، از تهیه نسخه پشتیبان از فایلهای حساس تا انجام امور عادی و ذخیره سازی فایلهای مورد نیاز، استفاده شود.

بسیاری از کاربران ایرانی معمولا از ایمیل خود یک چنین استفاده ای را میکنند و فایلهایی که نیاز به دسترسی سریع و مطمئن و از همه جا به آنها دارند در ایمیل خود به شکل Draft ذخیره کرده یا آن را برای همان آدرس ارسال میکنند. اما بهتر است از این عادت ابتدایی و غیر حرفه ای دست کشیده و مستقیما اقدام به پا گذاشتن در دنیای Cloud با استفاده از Cloud Storage کنید:

اکنون سرویس های زیادی برای استفاده از حافظه Cloud وجود دارد که اغلب تا یک فضای تعیین شده را به شکل رایگان در اختیار کاربران قرار میدهند. مهمترین و بهترین آنها Google Drive برای شرکت گوگل و Sky Driveاز شرکت مایکروسافت است. البته همانگونه که ذکر شد تعداد سرویسهای Cloud Storage بسیار زیاد است و ما این دو را به دلیل سهولت استفاده و آشنایی بیشتر کاربران ایرانی انتخاب کرده ایم.

در واقع هر دو اینها از یک کاربری و استفاده برخوردار هستند و برای آنکه از هر کدام از آنها بتوانید استفاده کنید باید حساب کاربری آنها را داشته باشید: حساب کاربری گوگل یا همان جی میل را برای Google drive و حساب کاربری مایکروسافت یا همان Hotmail یا Live را برای مایکروسافت. بگذارید مقایسه کوچکی بین این دو سرویس داشته باشیم.

فضای آنلاین در اختیار کاربر

هر کدام از این دو سرویس فضاهای متفاوتی را به شکل رایگان در اختیار کاربران قرار میدهند. Google Drive در ابتدا 5 گیگابایت فضای رایگان را در اختیار کاربران قرار میداد اما در رقابت با مایکروسافت و سایر رقبا این رقم را تا 15 گیگابایت افزایش داده است. بعد از آن فضای اضافی نیازمند خرج کردن پول است:

اما سرویس مایکروسافت در ابتدا 7 گیگابایت فضای رایگان را در اختیار کاربران میگذارد و البته در بین سرویس ها رقیب از ارزانترین الگوها برای ارتقای فضا استفاده میکند:

پشتیبانی از سیستم عاملها

از آنجایی که فضای Cloud برای دسترسی جهانی و سریع تدارک دیده شده، این که شما از هر جایی و با هر ابزار و سیستم عاملی بتوانید به فایلهای خود دسترسی داشته باشید، یک امر ضروری است. در نتیجه حمایت و پشتیبانی سرویس ها از سیستم عاملها نکته ای کلیدی است.

سرویس گوگل در حال حاضر از سیستم عاملهای ویندوز و Mac به خوبی پشتیبانی میکند اما دسترسی به آن از طریق لینوکس با برنامه های ثانوی امکان پذیر است. همچنین بر روی موبایل سرویس گوگل تنها از طریق ویندوز فون و iOS قابل دسترسی است:

سرویس مایکروسافت نیز مانند گوگل از ویندوز و Mac پشتیبانی کامل داشته اما در لینوکس از طریق نرم افزارهای جانی قابل دسترس است. اما بر روی موبایل نر افزار مخصوص به خود را برای اندروید و ویندوز فون دارد و iOS دارد:

نکته قابل ذکر در اینجا این است که آنچه در خصوص دسترسی در بالا گفته شد مربوط به نرم افزارهای مخصوص این سرویس ها است. در واقع شما بدون هرگونه نرم افزاری و در هر سیستم عاملی هنوز قادر خواهید بود از طریق وب و مرورگر خود از این سرویس ها استفاده کنید.

امنیت اطلاعات

بدون شک آنلاین بودن فایلهای شما در سرویس Cloud به این معنی است که بیشتر در خطر سرقت قرار دارند. اما شرکتهای رقیب در این خصوص نیز بیکار نبوده اند و راه حلهای خود را برای بالا بردن امنیت ارئه کرده اند.

در واقع باید گفت که از آنجایی که استفاده از این سرویس ها به وسیله حساب کاربری شما در مایکروسافت یا گوگل امکان پذیر است، امنیت فایلهای شما در آنها نیز دقیقا همانند لایه امنیتی است که در ایمیل شما مورد استفاده قرار گرفته است. به عبارت دیگر به هر اندازه که این شرکتها در ایمن ساختن ایمیل شما فعال هستند، در حال بهبود امنیت و ایمن سازی Cloud Storage خود نیز هستند.

در نتیجه در این سرویس ها به امنیت اطلاعات خود باید همانند امنیت ایمیل های خود نگاه کنید. نه چیزی بیشتر از آن و نه چیزی کمتر از آن. البته با گسترش روز افزون استفاده از Cloud Storage ها در سطح جهانی راهکارهای امنیتی برای محافظت از اطلاعات کاربران در این سرویس ها روز به روز بهبود یافته و به مراتب بهتر از سالیان گذشته است:

قابلیت دسترسی و ویرایش فایلها

یکی از مهمترین نکاتی که ما درباره حافظه تحت کلاود مد نظر داریم و در واقع یکی از ویژگیهایی که ما در باره این سرویس بسیار دوست داریم، این است که شما با استفاده از آنها میتوانید در هر جایی اقدام به ایجاد فایلهای Office مانند Word و Excel کرده و در هر زمانی آنها را ویرایش کنید و به آنها دسترسی داشته باشید:

اما قابلیت ویرایش فایلها در این دو سرویس کمی متفاوت است. هر دو این سرویس ها امکانات ابتدایی ویرایش فایلها را فراهم می آورند اما SkyDrive فضایی بسیار شبیه تر به برنامه های Office ویندوز دارد و شاید از این جهت بیشتر برای کاربران ایرانی قابل قبول باشد.

البته در برخی محورها گوگل پیشتر است اما در خصوص بحث سازگاری، SkyDrive مطمئن تر از Google Driveاست.

نصب برنامه دسکتاپ

هر دو این سرویس ها از برنامه های دسکتاپ برای ویندوز پشتیبانی میکنند که در بالا ذکر شد. برنامه هر دو سرویس نیز به خوبی عمل میکند اما در اینجا باز هم باید گفت که مایکروسافت از برتری اش در انحصار ویندوز استفاده کرده است و برنامه SkyDrive به خوبی با ویندوز ممزوج میشود.

نصب نرم افزار هر دو سرویس به سهولت امکان پذیر است و این قابلیت را فراهم میکند که از روی سیستم خود فایلها را آپلود یا دانلود کنید و اگر از SkyDrive استفاده میکنید، این برتری را دارید که از هر کجا، تنها با اینترنت به اطلاعات موجود بر روی سیستم خود دسترسی داشته باشد:

در نهایت اینکه هر دو این سرویس ها میتوانند شروع خوبی برای پا گذاشتن در آینده فناوری اطلاعات باشند. البته همانگونه که ذکر شد سرعت پایین اینترنت در کشور مسلما اجازه آن را نمیدهد که کاربران ایرانی بتوانند از 100 درصد قابلیت های محاسبات Cloud استفاده کنند، اما داشتن یک حافظه جانبی که همیشه و از همه جا و بدون دردسر و نگرانی قابل دسترس باشد، برای بسیاری یک ضرورت محسوب میشود و برای بسیاری دیگر همان شروعی که از آن سخن گفتیم.