اين روزها بازار اخبار آلودگي هوا داغ داغ است، هر روز گزارش جديدي از وضعيت هشدار و بحران آلودگي هواي تهران و كلانشهرها منتشر مي‌شود و در اين شرايط مسئولان تلاش مي‌كنند با تعطيل مراكز دولتي، خدماتي و آموزشي مردم را در خانه‌هاي خود نگه دارند. اما متاسفانه بحران آلودگي هوا فقط زير سقف آسمان و در هواي شهر محبوس نشده و گزارش بسياري از سازمان‌هاي بين‌المللي محيط زيستي حاكي از آن است كه بايد براي آلودگي هواي فضاهاي بسته و خانه‌ها نيز فكري جدي كرد.در اين شرايط كه وضع خطرناك آلودگي هوا با چشم ديده نمي‌شود و در فضايي كه امن‌ترين مكان براي خانواده است، عوامل آلوده‌كننده بسيار سمي هوا مي‌تواند آرام و بي‌صدا بحراني بزرگ به راه اندازد، اما فناوري‌هاي جديد به كمك حل اين مشكل آمده و با ساخت سنسورهاي الكتريكي امكان پايش آلاينده‌ها در هر لحظه را فراهم كرده است.استفاده از انواع غلظت‌ها و تركيبات شيميايي در ساخت و توليد لوازم خانگي، شوينده‌ها، رنگ‌ها، فرش‌ها و تزئينات دكوراسيون خانگي براحتي مي‌تواند در كوتاه‌مدت و بلندمدت عوارض جبران‌ناپذيري را براي سلامت افراد همراه داشته باشد. اين در حالي است كه با پيشرفت علم و رعايت نكاتي ساده مي‌توان بسادگي پنجره‌اي رو به هواي تازه خانه‌هاي شهرنشينان باز كرد و به ريه‌هايي كه ديگر جايي براي تنفس آلاينده‌هاي متفاوت ندارد، جان تازه‌اي بخشيد.اين روزها فضاي امن خانه‌ها حتي با وجود مبل راحتي، صندلي چوبي آشپزخانه و رنگي كه ماه‌ها وقت صرف انتخاب آن شده براحتي ناامن مي‌شود. انباشت مواد شوينده زير سينك ظرفشويي و حتي خود سينك به‌تنهايي مي‌تواند مواد سمي متفاوتي را در هوا متصاعد كند كه براساس گزارش آژانس بين‌المللي حفاظت از محيط زيست در اين شرايط غلظت انتشار آلاينده‌ها در محيط داخل و فضاهاي بسته 10 برابر فضاهاي بيرون افزايش مي‌يابد. اين موضوع بي‌شك مي‌تواند تاثيرات كوتاه‌مدت و بلندمدت فراواني را روي سلامت افراد خانواده به بار آورد؛ مشكلاتي مانند سرطان، افسردگي، ناراحتي‌هاي كليه‌ و كاهش سيستم ايمني بدن آغاز اين بحران است. در طول سال‌هاي گذشته، شركت‌هاي متفاوت و دانشمندان زيادي تحقيقات و مطالعات فراواني را با هدف ابتكار عمل در زمينه رفع اين مشكلات انجام داده‌اند. به عنوان مثال شركت جانسون به عنوان يكي از توليدكننده‌هاي بزرگ مواد شوينده اعلام كرده است كه فرمول‌هاي شيميايي خطرناك را تا سال 2015 از تمام محصولاتش حذف مي‌كند.

پارچه‌ها و تركيبات شيميايي

استفاده از برخي مواد شيميايي سمي در ساخت مبلمان تاثير منفي بر سلامت، سيستم دفاعي و هورموني بدن دارد. دي فنيل اترهاي پلي برومايد (PBDEs) گروهي از اين مواد است كه به آرامي در هوا نشت كرده و به اطراف پراكنده مي‌شود. تحقيقات نشان داده است اين ماده شيميايي در طول زمان در بدن جمع شده و با مختل كردن عملكرد هورمون‌ها به سيستم ايمني بدن آسيب مي‌رساند.براي كاهش آسيب‌هاي ناشي از انتشار اين ماده بر بدن پيشنهاد مي‌شود پارچه‌هاي مورد نياز مبلمان داخلي را از شركت‌هايي خريداري كنيد كه در تركيبات آن از موادشيميايي خطرناك استفاده نكرده باشند.

نقاشي و تركيبات شيميايي

براي نقاشي ديوارها عموما از رنگ لاتكس سنتي شامل مواد شيميايي اتيلن گليكول و بوتاكس اتانول استفاده مي‌شود كه به زمان زيادي براي خشك شدن نياز دارد. سعي كنيد از رنگ‌هاي با پايه شيري و طبيعي به جاي رنگ‌هاي با پايه حلال‌هاي شيميايي در رنگ‌هاي سنتي استفاده كنيد زيرا اين رنگ‌ها از اجزاي زيست تخريب‌پذير مانند پروتئين شير و مواد معدني تشكيل شده است.

چوب و تركيبات شيميايي

درزگيري، رنگ كردن و چسب زدن كفپوش‌ها، مبلمان‌ها و انواع مصنوعات چوبي حاوي مواد آلي فرار و مواد شيميايي است كه در دماي اتاق تبخير مي‌شود. اين مولكول‌هاي سمي در هوا پراكنده شده و براحتي استنشاق مي‌شود. تحقيقات نشان داده است كه تركيبات فشرده چوبي به‌صورت مضاعف خطرناك است زيرا داراي فرمالدئيد بوده و از سوي آژانس بين‌المللي محيط زيست جزو مواد سرطان‌زا تقسيم‌بندي شده‌ است. قرار گرفتن در معرض فرمالدئيد مي‌تواند به سرطان خون و سرطان نازوفارنكس منجر شود.

راه‌حل پيشنهادي

به نظر مي‌رسد روند ساخت چوب‌هاي مورد استفاده در لوازم خانگي بايد مورد توجه قرار گيرد. به عنوان مثال مطالعات نشان داده است چوب‌هاي كمپوزيت بدون فرمالدئيد با رنگ‌هاي با پايه آبي به انتشار آلاينده‌ها منجر نمي‌شود.

نكته: استفاده از انواع تركيبات شيميايي در ساخت و توليد لوازم خانگي، شوينده‌ها، رنگ‌ها، فرش‌ها و تزئينات دكوراسيون خانگي براحتي مي‌تواند در كوتاه‌مدت و بلندمدت عوارض جبران‌ناپذيري براي سلامت افراد به همراه داشته باشد

پوشش‌هاي بر پايه آب ساختاري دارد كه آب حلال اصلي آنها به‌شمار مي‌رود. پژوهش درباره پوشش‌هاي بر پايه آب از دهه 1950 آغاز شد و امروزه با گذشت بيش از 50 سال، كاربردهاي متعددي پيدا كرده ‌است. در سال‌هاي اخير با توجه به سخت‌تر شدن قوانين زيست محيطي، سازندگان پوشش‌ها براي بهبود كيفيت پوشش‌هاي برپايه آب اولويت زيادي قائل شده‌اند و نتيجه آن پيشرفت فناوري‌هايي است كه ضمن برخورداري از مزاياي متعدد، با مشخصه‌هاي اصلي و كارآمد پوشش‌هاي بر پايه حلال شيميايي برابري مي‌كند.

فرش و تركيبات شيميايي

موكت‌‌ها تركيبي از مواد آلي فرار شامل استايرن، فرمالدئيد، وينيل استات و پروپان را در فضا منتشر مي‌كند كه همه آنها با خطرات بهداشتي كوچك و بزرگ فراواني روبه‌رو است. به‌عنوان مثال استايرن مي‌تواند عامل ايجاد سوزش چشم و پوست يا علائم افسردگي يا ناراحتي‌هاي كليه‌ شود.انتخاب فرش‌هاي رنگ نشده و صددرصد پشم مانند فرش‌هاي دستباف يا موكت‌هاي كاملا طبيعي بهترين گزينه است. همچنين بهتر است از فروشنده بخواهيد فرش‌ها يا موكت‌ها را قبل از تحويل يكي دو روز در فضاي باز قرار دهد و تلاش كنيد زمان خريد فرش‌هاي ماشيني يا نصب موكت را به فصل تابستان موكول كنيد، زماني كه مي‌توانيد درها و پنجره‌ها را در چند روز اول نصب آنها باز نگه داريد.

يك راه‌حل اساسي؛ سيستم‌هاي تهويه

به‌عنوان يك راه‌حل كلي استفاده از سيستم‌هاي تهويه براي خارج كردن مواد آلي فرار و سموم، پيشنهاد خوبي است. تحقيقات جديد نشان داده است كه استفاده از گياهان به عنوان فيلترهاي طبيعي بسيار موثر است. گياهاني مانند سرخس‌ها و پالم‌ها مي‌تواند ميزان ميكروارگانيسم‌ها را كاهش دهد و مواد آلي فرار را جذب كنند. اين گياهان با تطبيق يافتن با سيستم مركزي گرمايش و سرمايش هزينه كمي را براي پايش هوا به‌همراه خواهند داشت.

يك راه‌حل اساسي؛ بيني الكترونيكي

با پيشرفت فناوري خيلي زود همه ما مي‌توانيم با سنسورهاي شخصي نامرئي و حساس به مواد شيميايي مجهز شويم. يك شركت تحقيقاتي به نام پراتك (Peratech) در انگلستان، از ساخت ميكروسنسورهاي حساس به مواد آلي فرار خبر داد كه با ضخامت كوچكي مي‌توانند در پارچه لباس‌ها گنجانده شوند. اين فناوري مي‌تواند پليمرهاي مواد آلي فرار را جذب كند. به اين ترتيب با تغيير مقاومت الكتريكي، اين ذرات به صورت جدا از هم حركت مي‌كنند و منجر به برجسته شدن اين سنسور مي‌شوند. از اين‌رو افزايش و كاهش انتشار ميزان مواد آلي فـــرار براحتي قابل تشخيص است.گروهي ديگر از دانشمندان سنسور ديگري را براي شناسايي بخارات مواد شيميايي ساخته‌اند كه مي‌تواند به گوشي‌هاي هوشمند به جاي لباس متصل شود. اين سنسورها - كه به بيني الكترونيكي معروف است - با پايه عملكردي سنسورهايي كه به لباس متصل مي‌شوند ساخته شده‌اند. اين دانشمندان كشف كرده‌اند استفاده‌هاي ديگري از اين دستگاه بعد از اندازه‌گيري سموم خانگي بر مبناي تفاوت در تركيب هواي خروجي از ريه مبتلايان به آسم و بيماري‌هاي تنفسي امكان دارد كه مي‌تواند به شناسايي بيماري‌هاي تنفسي و سرطان‌ها كمك كند.پيش‌بيني‌ها نشان مي‌دهد اين سنسورها با حمايت و همكاري بخش خصوصي در طول پنج سال مي‌تواند در بازار تجاري توليد و در اختيار مصرف كننده قرار گيرد.





تاريخ : دو شنبه 11 دی 1391برچسب:, | | نویسنده : مقدم |