بايدهاي حفاظت از تنوع ‌زيستي

 

تنوع زيستي مهم‌ترين منبع كره زمين است و مهم‌ترين محصول ميليون‌ها مورد تكامل به شمار مي‌رود. زمين به عنوان خاستگاه انسان و ساير موجودات زنده با دانش كنوني تنها سياره‌اي است كه حيات در آن جريان دارد. شايد به همين خاطر است كه در آغاز هزاره سوم انديشمندان دنيا همصدا با صاحب‌نظران علوم طبيعي به اين نتيجه رسيدند كه بايد از زمين پاسداري كنيم.آگاهان علوم محيطي، تنوع زيستي را پايه و اساس حيات در زمين مي‌دانند. متاسفانه اهميت و نقش تنوع زيستي در گذشته طبق عادت و ناآگاهانه يا آگاهانه و از روي عمد ناديده گرفته شده است. تنوع زيستي يا «زي‌گونگي» شامل تنوع گونه‌اي، تنوع اكوسيستمي و تنوع ژنتيكي است.منشا‌ تنوع زيستي تكامل است. زماني كه ما يك گونه را از بين مي‌بريم، در واقع، محصول ميليون‌ها سال زمان و صرف انرژي كه منجر به تكامل آن گونه شده است را از بين برده‌ايم. نكته اينجاست كه انقراض يك گونه سفري بي‌بازگشت است و همه تلاش‌ها و ثروت‌هاي جهان براي بازگرداندنش بي‌ثمر خواهد ماند. به طور كلي ارزش‌هاي تنوع‌ زيستي در كشاورزي، سلامت انسان، تجارت، صنعت و فرهنگ كاملا شناخته شده است و سود مالي آن طي سال‌ها و نسل‌هاي متمادي مشخص نيست.نا تواني انسان در پيش‌بيني شرايط اقتصادي، كشاورزي، فرهنگي و زيستي ارزش تنوع زيستي را در آينده غير‌قابل برآورد مي‌سازد. علاوه بر اين، نقش تنوع زيستي در خدمات اكوسيستمي نيز غيرقابل برآورد است.به طوركلي نقش‌ تنوع زيستي در زندگي انسان را در موارد زير مي‌توان برشمرد:

1 ـ تنوع زيستي در خدمت اقتصاد پويا‌: اقتصاد تنوع زيستي و اكوسيستم‌ها‌(TEEB) ابتكاري جهاني است كه همه توجه‌ها را به موارد زير جلب كرده است:

مزاياي اقتصادي تنوع زيستي.

زيان مالي حاصل از بين رفتن تنوع زيستي و تخريب اكوسيستم‌ها.

پتانسيل واكنش‌هاي اقتصادي.

اقتصاد تنوع زيستي و اكوسيستم‌ها بر گروه‌هاي اصلي ذي‌نفع مانند دانشمندان، فروشندگان در مقياس ملي و جهاني، دولت و مردم محلي موثر است و هدف اصلي آن فراهم كردن مدارك قطعي است كه چگونه، چه زماني و كجا به منظور استفاده‌هاي اقتصادي تنوع زيستي حفاظت شود. اقتصاد تنوع زيستي و اكوسيستم‌ها فرصتي به‌وجود مي‌آورد تا نشان دهد حفاظت كردن از تنوع زيستي همان پس‌انداز پول است. بسياري از بحران‌هاي تنوع زيستي ناشي از فعاليت‌هاي انسان است و ما وظيفه داريم بحران‌هاي پيش‌رو و زيان‌هاي مالي ناشي از آنها را برطرف كنيم.

نكته اينجاست كه انقراض يك گونه سفري بي‌بازگشت است و همه تلاش‌ها و ثروت‌هاي جهان براي بازگرداندنش بي‌ثمر خواهد ماند

2 ـ تنوع زيستي در خدمت امنيت غذايي:كاهش تنوع زيستي امنيت غذايي را به خطر مي‌اندازد، زيرا كاهش تنوع زيستي كشاورزي بر امنيت غذايي آثار نامطلوب شناخته‌شده‌اي دارد. استفاده از مديريت تلفيقي آفات، كشاورزي ارگانيك و كودهاي ارگانيك، تناوب كشت، استفاده از پسماندهاي جانوري و بازيافت محصولات، كشاورزي بدون شخم يا شخم حداقل و كشاورزي چندكشتي مي‌تواند به حفاظت از تنوع زيستي در كشاورزي كمك كند و بالا رفتن امنيت غذايي را سبب شود.

3 ـ تنوع زيستي در خدمت معيشت و كشاورزي پايدار‌: تنوع ‌زيستي در كشاورزي شامل تنوع در همه تركيبات غذايي و محصولات كشاورزي‌ (تنوع در گياهان‌ كشت‌ شده، جانوران پرورشي و موجودات ‌زنده ذره‌بيني وابسته به آنها) است. تنوع زيستي در كشاورزي باعث توليدات پايدار براي توليد محصولات غذايي، صنعتي و دارويي مي‌شود. همچنين از نظر زيستي نظير حضور گرده‌افشان‌ها ‌(pollinators)، موجودات زنده خاك و طعمه‌خوارها سبب حمايت محصولات مي‌شود. خدمات اكوسيستمي وسيع‌تر در اكوسيستم‌هاي كشاورزي باعث بهبود سيماي سرزمين، بهبود و سلامت بيشتر خاك، بهبود كيفيت و چرخه آب و بهبود كيفيت هوا خواهد شد. تنوع بيشتر در گياهان وحشي مي‌تواند به توليد محصولات گياهي بهتر، مقاوم‌تر، سالم‌تر و اقتصادي‌تر كمك كند.

4 ـ تنوع زيستي در خدمت سلامت انسان: مقالات و كتاب‌هاي بسياري در زمينه نقش تنوع زيستي در سلامت انسان وجود دارد. تنوع بيشتر در گياهان دارويي مي‌تواند پتانسيل درمان بسياري از بيماري‌ها را به‌وجود آورد. همچنين تنوع بيشتر توليد پايدار مواد آرايشي و بهداشتي را تضمين مي‌كند. تنوع بيشتر در مواد غذايي مانند انواع سبزي و ميوه ويتامين‌هاي بيشتري به بدن مي‌رساند و در نتيجه باعث مقاومت بيشتر سيستم ايمني بدن مي‌شود.

5 ـ تنوع زيستي در خدمت صنعت‌: بسياري از صنايع به منابع زيستي وابسته‌اند. به بيان ديگر مواد اوليه خود را از طبيعت به دست مي‌آورند. به عنوان مثال صنعت نفت و گاز كه يكي از پول‌سازترين صنايع جهان محسوب مي‌شود حاصل تجزيه هزاران‌گونه از باكتري‌ها و پلانكتون‌‌هاي موجود در درياست.





تاريخ : یک شنبه 19 آذر 1391برچسب:, | | نویسنده : مقدم |