مگس‌های دچار بی‌خوابی طول عمر طبیعی دارند

خواب این عادت شگفت‌انگیز و ظاهرا نامعقول، یعنی از‌دست‌دادن هوشیاری برای ساعت‌ها، چنان در کل سلسله‌ی جانوران عمومیت دارد که معمولا تصور می‌کنیم برای بقا ضروری است. دانشمندانی که به‌طور مکرر خواب بیش از هزار مگس سرکه را برهم زدند، گزارش می‌کنند درمقایسه‌با آنچه قبلا تصور می‌شد، خواب کمتری برای حفظ حیات لازم است؛ حداقل در یکی از گونه‌های حشرات.

در اواخر قرن نوزدهم، مطالعات معدودی درباره‌ی سگ‌ها و سوسک‌ها انجام شده است. این مطالعات نشان می‌دهند محرومیت از خواب ممکن است موجب کاهش طول عمر شود. بااین‌حال، روش‌های پشت‌صحنه‌ی برخی از این مطالعات این امر را دشوار می‌سازد که تعیین کنیم موجودات آزمایش‌شده به‌وسیله‌ی بی‌خوابی یا استرس روشی که روی آن‌ها اعمال می‌شد، مانند تکان‌دادن مداوم آسیب می‌دیدند. در مطالعه‌ی جدید، به امید دیدن اثرهای حقیقی محرومیت از خواب از رویکرد ملایم‌تری استفاده شده است.

سیستم خودکاری که پژوهشگران برای نظارت بر خواب و بیداری مگس‌های سرکه با استفاده از دوربین توسعه دادند، هر دوره‌ی طولانی از بی‌حرکتی را به‌عنوان خواب در نظر می‌گرفت. وقتی اختلالی در خواب آن‌ها ایجاد نمی‌شد، مگس‌های نر میانگین حدود ۱۰ ساعت در روز و مگس‌های ماده میانگین ۵ ساعت در روز می‌خوابیدند. پژوهشگران برای بیدار نگه‌داشتن مگس‌ها، سیستم را با موتورهای کوچکی تجهیز کردند که هروقت مگس‌ها برای حداقل ۲۰ ثانیه بی‌حرکت می‌ماندند، به‌آرامی آن‌ها را بیدار می‌کرد.

مگس سرکه

در سیستم طراحی‌شده برای نظارت مگس‌های سرکه حرکات آن‌ها با دوربین‌هایی ردیابی می‌شد و وقتی مگس‌ها برای ۲۰ ثانیه بی‌حرکت می‌ماندند، موتورهای کوچکی با ایجاد ضربه‌ای آرام آن‌ها را بیدار می‌کردند

پژوهشگران با استفاده از این روش، مگس‌ها را دچار بی‌خوابی کردند و آن‌ها را صدها بار در روز تکان دادند. بااین‌حساب، اگر آن‌ها در دوره‌های بی‌حرکتی خوابیده باشند، درمجموع حدود ۲.۵ ساعت خواب در روز می‌شود. جورجیو جیلسترو، یکی از نویسندگان مطالعه می‌گوید:

نتایج این مطالعه شگفت‌انگیز بود. درحالی‌که مگس‌های ماده در آزمایش حدود ۱۰ روز زودتر از دیگر مگس‌ها مُردند، مگس‌های نر طول عمر کاملا طبیعی، یعنی حدود ۵۰ روز داشتند.

دکتر جیلسترو اشاره می‌کند شاید تأثیر مهم خواب ازلحاظ حفظ حیات در دوره‌های بسیار کوتاه خواب نیز وجود داشته باشد؛ به‌صورتی‌که برای زنده‌ماندن موجود زنده، به خواب کمی نیاز است. دراگانا رجولجا، استاد دانشگاه هاروارد، با استفاده از مگس‌های سرکه درباره‌ی خواب تحقیق می‌کند. وی دراین‌باره می‌گوید:

این مطالعه محدودیت‌های دارد؛ مثلا فقط روی یک سویه از مگس سرکه انجام شده است. اگر بتوانیم این کار را روی چندین سویه انجام دهیم، فکر می‌کنم عالی شود. این کار کمک می‌کند بفهمیم دیگر مگس‌های سرکه که برخی از آن‌ها عمر طولانی‌تری دارند، همین نتایج را نشان خواهند داد یا نه.

علاوه‌بر‌این، کسی قبول ندارد این دانشمندان موفق شده باشند دقیق زمان بیداری یا خواب مگس‌ها را ثبت کنند. برای مثال، برخی از دوره‌ها که در آن‌ها مگس‌های سرکه حرکات کوچکی داشته‌اند، به‌عنوان بیداری در نظر گرفته شده است. آمیتا سگال، استاد دانشگاه پنسیلوانیا می‌گوید:

متقاعد نشده‌ام حرکات ریزی که آن‌ها گزارش کردند، جزئی از رفتار خواب آن‌ها نبوده باشد. اگر چنین چیزی بوده باشد، مگس‌ها ممکن است بیش از آنچه پژوهشگران تشخیص داده‌اند، به‌خواب رفته باشند.

دکتر جیلسترو پاسخ می‌دهد این حرکات مشابه حرکات ناگهانی نیستند که در هنگام خواب جانوران رخ می‌دهد. او می‌گوید:

مگس‌ها بین حرکات کوتاه ثبت‌شده راه می‌رفتند و به‌نظر می‌رسید در آن زمان‌ها به غذاخوردن یا تمیزکردن خود مشغول هستند. ما به آن نگاه کردیم و معتقدیم می‌توانیم این احتمال را کنار بگذاریم.

این پژوهش روی سؤال جالبی دست گذاشته است: دقیقا چه مدت از زمانی‌که به حالت خواب سپری می‌شود با اثرهای سودمند خواب ارتباط دارد؟ بیشتر ما درباره‌ی این موضوع کنجکاو هستیم که چه میزان خواب ازنظر سلامتی برایمان مهم است. باوجوداین، اثرهای ناخوشایند مربوط‌به از‌دست‌دادن حتی زمان کمی از خواب یا تأثیر نامطلوب بیدارشدن طی خواب حتی برای دوسه بار باعث شده انجام این نوع آزمایش‌ها روی انسان دلسردکننده باشد.





تاريخ : سه شنبه 7 اسفند 1397برچسب:, | | نویسنده : مقدم |