مواد شوينده سازگار با محيط‌زيست

 هر روز شاهد محصولات بيشتري هستيم كه بر اساس منابع تجديدپذير توليد مي‌شوند. محصولات پاك‌كننده خانگي اكنون حاوي مواد تميزكننده فعالي هستند كه از روغن‌هاي گياهي و شكر به دست مي‌آيد. اين مواد پاك‌كننده سازگار با محيط‌زيست بوده و با استفاده از بيوتكنولوژي و به كمك قارچ‌ها و باكتري‌ها قدرت اثرگذاري بالايي دارند.مواد پاك‌كننده در همه جا حضور دارند؛ در پودرهاي شست‌وشو، مايع ظرفشويي، پاك‌كننده‌هاي خانگي، كرم‌هاي مخصوص پوست، ژل‌هاي شست‌وشو و شامپو‌ها. مواد شوينده، كثيفي و چربي را از بين برده و باعث كف‌كردن مواد شست‌وشوي مو و جذب سريع چربي‌ها روي پوست مي‌شوند. معمولا بيشتر مواد پاك‌كننده از نفت‌خام كه يك سوخت فسيلي با منابع محدود است توليد مي‌شود.با اين تفاسير، توليدكنندگان تلاش‌ فزاينده‌اي را براي جايگزين‌كردن منابع پايدار توليد مواد شوينده به جاي نفت آغاز كردند، هر چند اين تركيبات شوينده معمولا به صورت شيميايي توليد مي‌شوند. مشكل اينجاست موادي كه از طريق چنين فرآيند شيميايي توليد مي‌شوند كاربردهاي محدود و تنوع ساختاري اندكي دارند، چون ساختار ملكولي آنها خيلي پيچيده نيست.بتازگي محققان انستيتو فرانهوفر آلمان رويكرد متفاوتي را در اين زمينه اتخاذ كرده‌اند. آنها با استفاده از روش‌هاي بيوتكنولوژي و با كمك قارچ و باكتري اقدام به توليد سورفكتانت‌ها (مواد شوينده فعال) كرده و موفق شده‌اند بر اساس منابع پايداري مانند شكر و روغن گياهي، زيست سورفكتانت‌هاي ميكروبي توليد كنند. محققان از ليپيد‌هاي سلوبيوز (CL) و مانوسايلريتريتول استفاده كرده‌‌اند، چرا كه آزمايش‌هاي قبلي قابليت كاربرد صنعتي اين دو ليپيد را ثابت كرده بود. اين مواد را مي‌توان با استفاده از نوع خاصي قارچ سياهك به مقدار زياد توليد كرد. قارچ سياهك نوعي قارچ بوده كه روي محصول ذرت اثرگذار است. بعلاوه CL داراي خواص آنتي‌باكتريال است.آنچه زيست سورفكتانت‌ها را از رقباي مصنوعي متمايز مي‌كند، گستردگي تنوع ساختاري آنهاست. همچنين ميزان سميت آنها كمتر بوده، زيست تجزيه‌پذير هستند و در شل‌كردن (خرد‌كردن) چربي‌ها هم كارايي خوبي دارند. اما با وجود اين تا به امروز از سورفكتانت‌ها استفاده كمي در محصولات آرايشي و بهداشتي خانگي شده است.اين زيست سورفكتانت توسط مخمري كه از شهد زنبور عسل برداشت شده توليد مي‌شود. متخصصان معتقدند اگر ما مي‌خواهيم كه سورفكتانت‌ها بازار را تسخير كنند نياز به افزايش بازده مخمرها داريم.براي رسيدن به اين منظور دانشمندان در حال بهينه‌سازي فرآيند‌هايي براي كاهش هزينه توليد هستند. آنها ميكرو‌ ارگانيسم‌ها را در يك زيست رآكتور كشت مي‌كنند. در اين زيست رآكتور مخلوط شكر، روغن، ويتامين‌ها و نمك‌هاي معدني به طور دائم در حال همزدن است. هدف از اين كار رسيدن به غلظت‌هاي بالا در حداقل زمان ممكن به طوري است كه ميكروارگانيسم‌ها تشويق به رشد‌كردن شوند. فاكتورهاي متعددي از جمله اكسيژن، ميزان PH، شرايط سلول‌ها و دما بر خروجي كار تاثيرگذار است. تركيب محيط كشت هم موضوعي حياتي است.مرحله بعد جدا‌كردن زيست سورفكتانت از محيط مخمر به كمك عوامل صنعتي و اختصاص دادن آنها به شوينده‌هاي مخصوص ظرفشويي، گاز پاك‌كن و لوازم آرايشي ـ بهداشتي است. چنانچه محققان بتوانند در توليد اين سورفكتانت‌ها به موفقيت دست يابند علاوه بر كاهش وابستگي به نفت مي‌توانيم مواد شوينده سازگار با محيط‌زيست را به خانه‌هايمان دعوت كنيم.





تاريخ : یک شنبه 8 مرداد 1391برچسب:, | | نویسنده : مقدم |