پژوهشگران دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در طرحی مشترک با یک شرکت صنایع غذایی، اقدام به تولید آزمایشگاهی نانوکپسول‌های حاوی روغن امگا-3 کردند.

 این نانوکپسول‌ها در صورت تولید انبوه می‌توانند در جیره‌ غذایی مورد استفاده قرار گرفته و سبب افزایش سطح سلامت افراد مصرف کننده شوند.

اسیدهای چرب غیراشباع نظیر امگا-3، زمانی که به طور منظم و در غلظت مناسب مصرف شوند، دارای مزایای فراوانی بوده و تأثیر مثبتی بر سلامت انسان دارند. متأسفانه بدن انسان قادر به سنتز این اسید‌های چرب غیراشباع نیست. این موضوع سبب شده تا این دسته از مواد به عنوان بخشی ضروری از جیره‌ غذایی مد نظر قرار گیرند.

یکی از راه‌های افزایش مصرف اسیدهای چرب غیراشباع امگا-3 در رژیم غذایی مصرف کنندگان، تولید روغن ماهی کپسوله شده و افزودن آن به مواد غذایی است. حال چنانچه این محصول به شکل نانوکپسول تولید شود، سبب افزایش ارزش غذایی ماده‌ مصرفی می‌شود.

به گفته‌ رحیمه اصفهانی از محققان این طرح، هدف این کار تولید پودرهای نانوکپسوله شده حاوی امگا-3 بوده است. برای این منظور تلاش شده تا از ژلاتین ماهی و صمغ عربی به عنوان مواد دیواره استفاده شده و در نهایت پودر نانوکپسول شده‌ امگا-3 در مقیاس آزمایشگاهی تولید شود.

وی در ادامه افزود:«کشور ما از نظر دارا بودن ذخایر شیلاتی غنی بوده و پتانسیل بالایی در تولید محصولات جانبی (مانند روغن ماهی، ژلاتین ماهی و...) از حجم بزرگ ضایعات بهره‌برداری نشده از آبزیان دارد. در نتیجه می‌توان از این ضایعات در قالب فرآورده‌های بیولوژیک دارای ارزش افزوده و به عنوان منبعی برای تولید روغن ماهی و اسید چرب ماهی استفاده کرد.»

برای تولید نانوکپسول‌های امگا-3 از روش کواسرواسیون ترکیبی استفاده شده است. این روش، روشی ساده و کم هزینه برای تولید سامانه‌های میکرو/ نانوساختار است. همچنین ژلاتین ماهی و صمغ عربی به عنوان مواد دیواره‌ نانوکپسول‌ها انتخاب شدند. این ترکیب‌های پروتئین-پلی ساکاریدی، به علت حلالیت بالا در آب و حفاظت از مواد کپسوله شده، دارای مزایای بیشتری نسبت به کپسول‌های لیپیدی هستند.

به گفته‌ این محقق، با انجام آزمایش‌های تکمیلی و دستیابی به تولید انبوه، می‌توان محصولی نوین از روغن ماهی تولید و از آن در صنایع غذایی و دارویی کشور استفاده کرد. این امر علاوه بر کمک به بهبود سطح سلامت جامعه، منجر به ایجاد ارزش افزوده‌ بالا به دلیل جلوگیری از خروج ارز به منظور واردات محصولات خارجی خواهد شد.

وی در پایان افزود: «با استفاده از نانوریزپوشانی می‌توان تولید بسیاری از محصولاتی که از نظر فناوری تولید غیرممکن هستند را عملی کرد. نانوریزپوشانی همچنین در صنایع دارویی و مکمل‌های غذایی به منظور تحویل هدفمند دارو، ایجاد حداقل سمیت، افزایش توزیع زیستی و جذب سلولی بالاتر برخی از داروها و مواد غذایی نیز استفاده می‌شوند.»

این طرح به همت رحیمه اصفهانی در قالب پایان نامه‌ کارشناسی ارشد ایشان و با راهنمایی دکتر سید علی جعفرپور از دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری و دکتر سید مهدی جعفری از دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان و به سفارش یک شرکت صنایع غذایی انجام شده است.