بیگ بنگ: بله. اما، تصور چرخش خورشید کمی سخت است. چرا که یک روز خورشید، بسته به این است که کدام سمت خورشید را مد نظر قرار دهید. گیج شدید؟ خب، این مسأله سالهاست که در میان ستاره شناسان نیز حل نشده است، بیایید ببینیم چرخش خورشید چگونه است.

مدت جابجایی یک دوره ی چرخش گازهای سطح خورشید در نقاط مختلف این ستاره

به گزارش بیگ بنگ، لکه های خورشیدی، شاخص های مناسبی برای تعیین سرعت چرخش خورشید به دور خودش است، حدود ۲۵ روز طول می کشد تا یک لکه خورشیدی بر روی استوای خورشید، حرکت کرده و دوباره به مکان اولیه اش بازگردد. اما سرعت چرخش خورشید به دور خودش، همچنان که به سمت قطب ها حرکت می کنید آهسته تر می شود؛ بطوریکه در قطب های شمال و جنوب خورشید ۳۵ روز هم طول می کشد تا یک نقطه فرضی به مکان اولیه اش برگردد! دلیل این موضوع سرعت جابجای گازها در مرکز خورشید میباشد که در مقایسه با قطبهای آن بیشتر و راحتر انجام می شود.

ستاره شناسان همچنین می دانند که سرعت چرخش لایه های درونی خورشید با سطح آن متفاوت است. مناطق درونی، شامل هسته و ناحیه تابشی، همانند یک جسم صلب همپای یکدیگر به دور خود می چرخند؛ اما لایه های بعدی یعنی پوش همرفتی و شیدسپهر، با سرعت های متفاوتی نسبت به یکدیگر به دور خود خورشید می چرخند. پس اگر کسی پرسید سرعت چرخش خورشید چقدر است؛ بگویید کدام قسمتش؟! خورشید و کل اجرام واقع در منظومه شمسی نیز به دور مرکز کهکشان راه شیری نیز در حال چرخش میباشند، متوسط ​​سرعت منظومه ی شمسی ما ۸۲۸ هزار کیلومتر بر ساعت میباشد که حدود ۲۳۰ میلیون سال طول میکشد که یک دور کامل به دور کهکشان مارپیچی را تکمیل کند.

طرح هایی که گالیله از خورشید رسم کرده است.

اولین مشاهدات تلسکوپی از لکه های خورشیدی در اواخر سال ۱۶۱۰ و اوایل سال ۱۶۱۱ توسط گالیله، توماس هریوت، دیوید فابریسیوس و کریستوف شاینر انجام شد. در آن زمان گالیله برای رویت تصاویر بهتر از خورشید، تصمیم به رصد خورشید در میانه ی روز و زمانیکه ارتفاع آن زیاد است گرفت، او لکه های خورشیدی را که دارای اشکال نامنظم بودند و به نظر می آمد پس از ظاهر شدن با حرکات خاصی روی سطح قابل رویت خورشید حرکت میکنند را رویت کرد. گالیله به این نتیجه رسید که این لکه ها در واقع در روی سطح خورشید قرار دارند و به دور آن نمی چرخند و حرکات آنها به علت دوران خورشید است.

در نهایت کریستوفر شاینر نظر گالیله را تایید کرد و با استفاده از لکه های خورشیدی دوره گردش خورشید را محاسبه کرد.شاینز سرعت چرخش استوایی خورشید را مشاهده کرد، وی متوجه شد چرخش در قطبین خورشید کندتر صورت می گیرد، بنابراین می توان او را کاشف چرخش تفاضلی (دیفرانسیلی) خورشید در نظر گرفت. لازم به ذکر است علت نابینایی گالیله را در رصد خورشید با روش‌های نا ایمن دانسته‌اند. این موضوع می‌تواند هشدار خوبی برای تمام علاقمندان به رصد باشد که هرگز از ابزارها یا روش‌های نامطمئن برای رصد خورشید استفاده نکنند.

نویسنده و ترجمه: سمیر الله وردی / سایت علمی بیگ بنگ

منابع: universetoday ,Galileo Galilei , Solar rotation